Ouder worden doet iets wezenlijks met je. Met je lijf, je zelfbeeld, je energie, maar ook met je relatie. Vaak gaat dat proces gaat zo geleidelijk dat je het pas opmerkt als je ergens vastloopt. Als je merkt dat je de spiegel ontwijkt, omdat je jezelf ineens niet meer mooi vindt. Als je lijf anders reageert. Of als je merkt dat je intimiteit liever uit de weg gaat dan opzoekt.
In mijn praktijk ontmoet ik vrouwen (en mannen) die met deze vragen worstelen. Vaak voelen ze zich alleen staan in de strijd tegen de ouderdom en speelt ook schaamte een rol. Met vriendinnen praat je minder gauw over dit soort intieme zaken.
Ik wil er juist daarom openlijk over schrijven. Niet als medisch expert, maar als vrouw, als relatietherapeut en als iemand die deze fase zelf ook meemaakt.
Je lichaam verandert – en dat is normaal
Een van de grote thema’s die vaak pas echt binnenkomt na je vijftigste, is: mijn lichaam verandert.
- Je huid wordt slapper.
- Je buik lijkt steeds een beetje boller.
- Je zin in seks is grilliger of helemaal weg.
En waar je de veranderingen vroeger misschien toeschreef aan leefstijl of discipline, blijkt nu dat hormonen hier een veel grotere rol in spelen dan we dachten. Hoe hard je ook je best doet om in vorm te blijven en gezond te eten; je hormonen leiden een eigen leven.
Ook ik had daar aanvankelijk mijn oordeel over. Ik dacht: als je maar bewuste keuzes maakt, kom je die overgangskilootjes vanzelf te boven. Een kwestie van wilskracht, toch? Totdat ik me erin verdiepte en ontdekte hoe weinig aandacht er is voor de impact van hormonale veranderingen op vrouwen en hun relaties.
Natuurlijk is het altijd goed om gezonde keuzes te maken, maar wat ik inmiddels heb geleerd, is dat veel van de lichamelijke en emotionele veranderingen zich afspelen op een niveau waarop je nauwelijks invloed hebt. En juist dat vraagt om meer begrip, meer mildheid en misschien ook: meer openheid.
De vergeten helft van het verhaal
We leven tegenwoordig gemiddeld tot in de tachtig, terwijl onze hormoonhuishouding ooit ontworpen leek voor een leven tot zo’n 57 jaar. De generatie voor ons leefde vaak maar kort na de menopauze, maar wij leven nu nog tientallen jaren door zonder oestrogeen – een hormoon dat cruciaal is voor onze energie, slaap, stemming en seksualiteit.
In een aflevering van The Mel Robbins Podcast legt een Amerikaanse gynaecologe uit waarom zoveel vrouwen zich na de overgang uitgeput of ‘leeg’ voelen. We hebben onze levensverwachting verlengd, maar zijn vergeten het lichaam ook hormonale ondersteuning mee te geven: “Het is dus alsof je een auto zonder brandstof probeert te laten rijden.”
🎧 Luister hier naar de aflevering: The Ultimate Guide to Women’s Hormones (Mel Robbins, 29 mei 2025)
Hoe praat je hierover met je partner?
Wat deze fase extra uitdagend maakt, is dat het moeilijk bespreekbaar is. Wanneer je jezelf naakt niet meer mooi vindt en je onzeker voelt, is dat lastig te bespreken met je partner die je wel begeert. Zeker niet wanneer je teleurgesteld bent na een vrijpartij die je vooral bevestigt in je onzekerheid.
Toch is het zo belangrijk dat je het gesprek wel aangaat, maar dan op een geschikt moment. Niet als je al moe in bed ligt, of teleurgesteld bent, maar juist op een rustig moment. Wanneer je elkaar kunt horen zonder oordeel. Wanneer je mag zeggen: ik mis iets, maar ik wil jou niet kwijtraken.
Tijdens de relatietherapie zie ik de mooiste gesprekken ontstaan als stellen bereid zijn om te benoemen wat er veranderd is. Niet om elkaar de verwijten te maken of de schuld te geven, maar om zich opnieuw met elkaar te verbinden. Intimiteit is tenslotte veel meer dan seks. En seks is veel meer dan een handeling. Het is een vorm van communiceren, van afgestemd zijn, van samen zijn: ik hoor bij jou en jij hoort bij mij!
Seks is bedoeld om van te genieten, juist nu
In de christelijke traditie is seksualiteit soms met schaamte omgeven of doen we er krampachtig over door alleen de kaders aan te geven: seks hoort binnen het huwelijk.
Maar de Bijbel zelf spreekt over het huwelijk als plek van vreugde, intimiteit en genot. In het boek Hooglied wordt verlangen niet vermeden, maar gevierd. In Spreuken 5:18,19 staat letterlijk:
Verblijd je over de vrouw van je jeugd […] Laten haar borsten je te allen tijde dronken maken, dool voortdurend rond in haar liefde.
Dat is geen functionele benadering van seks. Dat is poëzie. Schoonheid. Plezier. God heeft seksualiteit bedoeld als bron van verbinding en vreugde – ook wanneer je ouder wordt. Ook als het anders gaat dan vroeger.
Je bent niet alleen
Als jij jezelf herkent in dit blog: weet dat je niet de enige bent. Je lichaam is niet kapot. Jij hebt geen gebrek aan discipline of toewijding. Je bent in een nieuwe fase beland. En dat vraagt om andere gesprekken, andere keuzes, misschien wel om nieuwe kennis of hulp.
Misschien is dit wel juist de tijd om te investeren in jezelf. In je gezondheid, je relatie, je zingeving. Je hebt al zoveel gegeven. Misschien is dit het moment om opnieuw te ontvangen.
Reflectievraag
Welk gesprek zou je willen voeren met je partner over verlangen, intimiteit en ouder worden?