Als je eens had kunnen weten hoe 25 jaar lief en leed er zou uitzien, nog voordat je het jawoord gaf. Op je trouwdag. De mooie tijden in het vooruitzicht, maar ook die moeilijke tijden waar je nietsvermoedend ja op zei. Je doet een belofte voor het leven, maar als je terugkijkt, zoveel meer dan dat.
Op 21 november 2016 was het voor ons 25 jaar geleden dat we elkaar die belofte deden. We vierden een kwart eeuw huwelijksplezier en -trouw, maar blikten ook terug op heel wat heftige gebeurtenissen. Geen jaar zonder life event, telden we.
In vogelvlucht: de geboorte van drie kinderen, maar ook het verlies van alle vier onze ouders. Een emigratie, zes verhuizingen, een huis gebouwd, een huis gekocht, drie studies, vijf banen, vakanties dichtbij en ver weg, familiefeesten en familievetes, financieel krappe en voorspoedige tijden, gezonde jaren en (chronische) ziekte, ouders die ons steunden en die later gesteund moesten worden, drie keer dementie, thuiszorg, mantelzorg… Wat was het veel!
Dit is ons verhaal. Mooi en heftig tegelijk. Maar niet uniek of bijzonder. Want het zou ook zomaar jouw verhaal kunnen zijn. Van de jaren die achter je liggen of een leven dat zich nog blanco voor je uitstrekt. Misschien maak je andere dingen mee; een miskraam, een faillissement, een affaire van je partner, maar niemands levensweg is geplaveid met wattenbolletjes en rozenblaadjes. Het echte leven is van tijd tot tijd keihard.
Verbond
Op de dag dat je het huwelijk instapte zei je vooral ‘ja’ tegen je man of vrouw, maar had je vast niet voor ogen dat je daarmee ook al het leed omarmde dat nog op je weg zou komen.
Meer dan ooit besef ik dat het huwelijk zoveel meer is dan een belofte; eerder een verbond. Beloftes kunnen worden verbroken. Een verbond is plechtiger en gaat veel dieper: het maakt je bondgenoten die samen één zijn. Je kunt niet anders dan als team samenwerken, elkaar beschermen en er zijn voor elkaar in alle omstandigheden. Ook – of misschien juist wel – als de genegenheid even helemaal is verdwenen.
In de Verenigde Staten is het verbondshuwelijk uitgewerkt tot een legaal concept ter aanvulling op het gewone huwelijk. Met het verbondshuwelijk wordt een rem gezet op niet doordachte flitsscheidingen. In een aantal staten kunnen aanstaande echtgenoten in een convenant afspreken dat zij een voorhuwelijkse cursus volgen en dat hun huwelijk alleen ontbonden kan worden op grond van een aantal zeer gelimiteerde gronden (overspel, verslaving, seksueel misbruik van partner of kinderen) in plaats van de gangbare rechtsgrond ‘duurzame ontwrichting’. Het echtpaar onderwerpt zichzelf vrijwillig aan strengere regels dan de wet voorschrijft. Vaak wordt ook afgesproken dat zij minimaal twee jaar apart moeten hebben geleefd voordat zij definitief scheiden.
In Nederland bestaat het verbondshuwelijk niet, maar is er wel het vaak vergeten alternatief voor de echtscheiding: de scheiding van tafel en bed. De gevolgen daarvan zijn hetzelfde als een echtscheiding, maar echtgenoten blijven formeel getrouwd en krijgen een termijn van drie jaar om zich te verzoenen.
Turbulentie
Wie trouwt kan zich dus maar beter schrap zetten en voorbereid zijn op regelmatige tegenslagen. Maar hoe doe je dat?
Stel je het leven met je echtgenoot eens voor als een vliegreis over de Atlantische oceaan. Je zit even niet zo comfortabel naast elkaar in veel te krappe stoelen zonder beenruimte en je weet dat je onderweg niet kunt uitstappen. Dan belandt je in heftige turbulentie. Het teken stoelriemen vast floept aan. Je voelt je eigen angst en kijkt naar je partner die rustig in een tijdschrift zit te bladeren of misschien wel ligt te slapen.
Je angst vermengt zich met verontwaardiging en ergernis. Hoe kan hij?! Je probeert de gezichten van de stewardessen af te lezen, maar daar wordt je ook niet veel wijzer van. Wanneer de turbulentie toeneemt, worden de trolleys in allerijl vastgezet in de minikeuken en ook het cabinepersoneel gaat zitten met de riemen vast. Niet omdat er gevaar dreigt, maar simpelweg te voorkomen dat ze blauwe plekken en builen oplopen.
Turbulentie is helemaal niet erg! Vliegtuigen zijn er op gemaakt om wel 2,5 keer zoveel deining te ondergaan als de heftigste turbulentie ooit gemeten. De stoelriemen, zuurstofmaskers en veiligheidsvoorschriften zijn er alleen om persoonlijke schade te voorkomen.
Veiligheidsmaatregelen
Om relationele turbulentie veilig door te komen, kun je de volgende veiligheidsmaatregelen afspreken:
- heb realistische verwachtingen
- wees voorbereid op turbulentie
- maak je partner wakker als die niet doorheeft wat er speelt\
- blijf in gesprek
- zoek hulp als het niet lukt om in gesprek te blijven
- blijf zitten waar je zit en verroer je niet
- kies voor elkaar en niet voor een ander
- houd elkaars hand vast
Zo houd je je huwelijk turbulentieproof. Wie weet kun je zelfs genieten ondanks de heftige deining. Wat ben ik dankbaar dat we dit hebben mogen leren de afgelopen jaren. We hebben hier en daar wat butsen en builen opgelopen, maar zijn elkaar nooit kwijt geraakt. Ik kijk met verlangen en spanning uit naar de volgende kwart eeuw.
Deze blog verscheen op 10 december als artikel in het Friesch Dagblad.
Ervaar jij turbulentie in je relatie of wil je me een vraag stellen naar aanleiding van dit artikel? Stuur me dan even een mail